Kromozom Nedir ? 2022

Kromozom Nedir ? 2022

Kromozom Nedir ? Kromozom insan vücudunun genetik bilgilerini toplayan gen paketleridir. Genetik bilgiler kişilerin göz rengi, saç rengi, yüz tipi, fiziksel görünümü kısacası kişiye ait bütün özelliklerinin olduğu şekilde oluşmasını sağlayan bilgilerdir  ve bu durum için gereken şifreyi taşıyan  maddeler kromatin iplikleri ve kromozomlardır.

İnsan vücudunda 46 adet kromozom bulunmaktadır. 44 tanesi otozomal(somatik,vücut hücreleri)  kromozomlar denilen vücutsal özellik bilgilerini taşıyan kromozomlardır. 2 tanesi ise kişinin cinsiyetini ve cinsel özelliklerini belirleyen gonozomal kromozomlardır. Bunlar iki adettir ;X ve Y. Dişi ve erkeklerde ortak olarak bulunan X kromozomudur. Ancak dişilerde 44+XX erkeklerde ise 44+XY kromozom yapısı bulunmaktadır. Y kromozomunun olması kişiyi genetik bakımdan erkek yapar.  Ancak pek çok anomali ve genetik bozukluk yanlış gen geçişine bağlı oluşabilmektedir.

Kromozomlar yalnızca hücrenin bölünme anında oluşmaktadırlar. Bölünmek üzere olmayan bir hücrede genetik yapı kromatin ağları şeklinde bulunmaktadır. Hücre bölüneceği zaman bu kromatin ağları kısalır, kalınlaşır ve histon proteinleri olarak bilinen güçlü proteinler yardımıyla kromozomlar halini alır. Bir kromozom iki adet kardeş kromatitin birleşmesi ile oluşur. Bu kardeş kromatitler bölünmeden sonra her hücrede bir tane olacak şekilde iki hücreye dağıtılır.

Tüm bu işlem çok kısa süreceği gibi çok uzun da sürebilmektedir. Bu süreyi belirleyen durum ise bölünen hücrenin karakterine bağlıdır. Bütün organları oluşturan hücrelerin bölünme süreleri farklıdır. Karaciğer  hücresi, kırmızı kan hücresi(eritrosit), böbrek hücresi, kemik iliği hücresi gibi hücrelerin hepsinin hücresel ömrü birbirinden farklıdır. Bu sebeple bölünme süreleri de farklılık göstermektedir.

Mutasyon denilen durumlarda kromozomların belirli bölgeleri hasar görer veya kopar. Kromozomun iki kolunda birden aynı hizada hasar olmadan genellikle problem gözlenmez. Ancak çok yoğun radyasyon durumlarında veya kişide var olan anormallik durumlarında tek seferlik mutasyon maruziyeti yeterli olmaktadır. Karşılıklı bir şekilde oluşan mutasyon aynı anda aynı gen bölgelerinde hasar oluşturur ve kişinin genetik yapısının kaybolmasına yol açar. Bu sebepledir ki bebeklerin anne karnında veya infantil dönemde(ilk bir yaş) radyasyondan korunması istenmektedir. Kromozomların hasarlı olması tüm vücudun hasarlı dokuları barındırması anlamına gelmektedir.