Ortadoğu barışının bilmecesini çözmek için onlarca yılını harcayan, iki kez Amerika Birleşik Devletleri’nin İsrail büyükelçisi ve daha sonra Başkan Barack Obama’nın özel temsilcisi olarak görev yapan diplomat, yazar ve dış politika düşünürü Martin S. Indyk, Perşembe günü Connecticut, New Fairfield’daki evinde öldü. 73 yaşındaydı.
Eşi Gahl Burt, ölüm nedeninin yemek borusu kanserinin komplikasyonları olduğunu söyledi.
Avustralya doğumlu, kıvrak zekası, açık sözlü tavrı ve İsrail yanlısı geçmişi olan bir akademisyen olan Bay Indyk, 1990’larda Dışişleri Bakanlığı’nda alışılmadık bir figürdü. Ancak kendini, İsrailliler ve Filistinliler arasında barışı sağlama yönündeki Amerika çabalarının merkezine yerleştirdi.
2013’te, Bay Obama’nın elçisi olarak bir taraftan diğerine mekik dokudu. On beş yıl önce, Maryland’deki Wye Plantation’da Başkan Bill Clinton adına aralarında bir anlaşmanın oluşturulmasına yardımcı oldu.
Bay Indyk, 1973’teki Yom Kippur Savaşı sırasında Kudüs’te lisansüstü öğrencisi olduğu dönemden kalma İsrail’e olan ateşli bağlılığını, İsrailliler ve Filistinlilerin on yıllardır süren kanlı çatışmayı sona erdirmesine olanak tanıyacak iki devletli çözüm olasılığını baltaladığı Yahudi yerleşimlerine yönelik şüpheci yaklaşımıyla dengeledi.
Son aylarında, Hamas savaşçılarının İsrail vatandaşlarına saldırmasını dehşet içinde izledi ve bu da Gazze Şeridi’nde vahşi bir İsrail askeri misillemesine yol açtı. Bay Indyk için şiddet, Yom Kippur Savaşı öncesinde Foreign Affairs dergisine verdiği bir röportajda İsrail’in “küstahlığı” olarak bahsettiği şeyin trajik bir yankısını taşıyordu.
“Aynı kibir son yıllarda kendini tekrar gösterdi, hatta birçok kişi İsraillilere Filistinlilerle olan durumun sürdürülemez olduğunu söylese bile,” dedi Bay Indyk. “Sorunun kontrol altında olduğunu düşünüyorlardı. Ama şimdi tüm varsayımları, tıpkı 1973’te olduğu gibi yerle bir oldu.”
