Washington dışında 30’dan fazla ülkeye seçim operasyonları konusunda danışmanlık yapan bir grup olan Uluslararası Seçim Sistemleri Vakfı’ndan Staffan Darnolf, “Buna benzer bir şey görmedik” dedi.
Oy pusulasının düzeninin Maduro’ya açık bir üstünlük sağladığını da sözlerine ekledi.
“Oy pusulasının en üstünde olmak bir avantaj, çünkü normalde insanlar oraya bakıyor” dedi.
Bay Maduro’nun hükümeti özgür ve adil bir oylamanın önüne çok sayıda engel koydu. Adayları diskalifiye etti, muhalif aktivistleri tutukladı ve yurtdışında yaşayan milyonlarca Venezuelalının oy kullanmak için kayıt yaptırmasını engelledi.
Hükümeti eleştiren pek çok kişiye göre, oy pusulasının düzeni, anketler muhalefete ezici bir destek olduğunu gösterse de, otoriter hükümetin oyları kendi lehine çevirmek için aldığı bir başka önlem.
Seçim izleme kuruluşu Votoscopio’nun direktörü Eugenio Martínez, “Seçimler giderek daha az rekabetçi hale geldikçe, oylama araçları daha kafa karıştırıcı hale geliyor” dedi.
Venezuela Seçim Kurulu yorum talebine yanıt vermedi.
Bazı ülkelerde birden fazla partinin aynı adayı göstermesinin olağandışı olmadığını söyleyen seçim uzmanları, şunları kaydetti:
Bağımsız bir kuruluş olan Venezuela Seçim Gözlemevi’nin direktörü Carlos Medina, Venezuela’da durumun uzun zamandır böyle olduğunu ve bir adayın oy pusulasında birden fazla yer almasının tek başına kusurlu bir seçimin işareti olmadığını söyledi.
Endişe verici olan, oy pusulasındaki partilerin çoğunun Maduro hükümeti tarafından, ya Maduro’yu ya da hükümetin onayladığı adayları aday göstermek üzere kandırılmış olması.
“Venezuela’da oylama seçeneklerinin bu şekilde görünmesi bir gelenektir,” dedi. “Sorun, bu durumda Nicolás Maduro’yu 13 kez destekleyen siyasi partilerin kökenindedir.”
Yaklaşık altı yıl önce hükümet ülkenin en eski ve en köklü siyasi partilerini hedef almaya ve liderlerini hükümet yanlılarıyla değiştirmeye başladı.
Aynı zamanda, siyasi uzmanlar ve birçok Venezuelalı seçmen tarafından meşru rakip olarak görülmeyen adayları aday göstererek demokrasi görüntüsünü korumak amacıyla bir dizi yeni partinin kurulmasını onayladı.
Oy pusulasındaki 38 partiden 14’ü son altı yıl içinde kuruldu.
Venezuela yasalarına göre, bir önceki seçimde en çok oyu alan partiye seçim pusulasında ilk tercih hakkı veriliyor ve aynı adayı destekleyen müttefik partiler birlikte sıralanıyor.
Ancak Bay González’i destekleyen üç parti bir arada yer almıyor çünkü oy pusulasının yapılandırması belirlendiğinde bu partiler aynı adayı desteklemiyorlardı. Bu yüzden üç görüntüsü art arda görünmüyor.
Washington’daki bir araştırma kuruluşu olan Inter-American Dialogue’da Venezuela konusunda uzman olan Tamara Taraciuk Broner, “Seçim görüntüsünü korumaya çalışıyorlar ancak insanların istediklerine oy verme yeteneklerini kademeli olarak sınırlandırıyorlar” dedi. “Ve oy pusulası bunun açık bir örneği.”
