Bir gürültü, bir kar fırtınası ve ardından sessizlik — çığlar ölümcül olabilir, ancak genellikle geride geçişlerine dair çok az kalıcı kanıt bırakırlar. Şimdi, araştırmacılar geçmişteki çığların kayıtlarını yeniden oluşturmak için ağaç halkalarına yöneldi.
Bulgaristan’daki bir kayak merkezinin yakınındaki yüzlerce canlı çam ağacının odununu analiz eden bir bilim insanları ekibi, iki yüzyıl boyunca bölgeye isabet eden düzinelerce büyük çığa dair kanıtlar buldu. Araştırmacılar, potansiyel olarak yıkıcı çığların sıklığını anlamanın risk yönetimi çabalarını ve arazi kullanım planlamasını bilgilendirebileceğini öne sürüyor. Sonuçlarını Haziran ayında Dendrochronologia dergisinde yayınladılar.
Güneybatı Bulgaristan’daki Pirin Dağları, çam ve köknar ağaçlarından oluşan eski büyüme ormanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Ağaçların çoğu yüzyıllardır ayaktadır, ancak bazılarının dik eğimli gövdeleri vardır, diğerleri ise kırık dallar gibi belirgin izler taşır.
Çalışmanın yazarlarından ve Bulgaristan Sofya Ormancılık Üniversitesi’nde dendrokronolog olan Momchil Panayotov, “Geçmişte hasar gördüklerine dair bazı işaretler var” dedi.
Birçok araştırmacı, bu hasarın çığlar tarafından verildiğine inanıyor. Karın yamaç aşağı hızla akmasının mekanik etkisi büyük bir ağaca ciddi şekilde zarar verebilir ve hatta tamamen kökünden sökebilir. Ancak görünür hasar, çığın tam olarak ne zaman meydana geldiğini ortaya koymaz; bu da tehlikeli olayların kayıtlarının yeniden oluşturulması için önemlidir. Pirin Dağları’nda çığların ne zaman ve nerede meydana geldiğini belirlemek için Dr. Panayotov ve aynı zamanda çalışmanın yazarlarından ve Ormancılık Üniversitesi’nde dendrokronolog olan Nickolay Tsvetanov ağaç halkalarına yöneldi.
Dr. Panayotov, çığ yaşayan ağaçların halkalarında belirgin işaretler oluştuğunu belirterek, “Kayıtları kurtulanlar tutuyor.” dedi.
